Türkiye Cumhuriyeti’nde ceza hukuku, bireylerin hak ve özgürlüklerini korumak, toplumsal düzeni ve huzuru sağlamak amacıyla kurulmuş normları içerir. Bu hukuki dal, bireylerin topluma ve diğer bireylere karşı olan yükümlülüklerini tanımlar ve bu yükümlülükleri ihlal etmeleri halinde uygulanacak yaptırımları belirtir.
1. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri
- Kanunilik İlkesi: Bir eylemin cezalandırılabilmesi için, bu eylemin önceden bir kanunla suç olarak tanımlanmış olması gerekir.
- Kişilik İlkesi: Suç ve cezanın şahsiliği ilkesine göre, kimse başkasının işlediği suçtan dolayı cezalandırılamaz.
- Masumiyet Karinesi: Herkes, suçlu olduğu yargı kararıyla sabit oluncaya kadar masumdur.
2. Ceza Hukukunun Kaynakları
Başlıca kaynaklar; Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu ve çeşitli özel kanunlardır.
3. Suç ve Cezanın Türleri
- Kasta Dayalı Suçlar: Failin, suçu bilerek ve isteyerek işlediği suç türüdür.
- Taksirle İşlenen Suçlar: Failin dikkatsizliği, tedbirsizliği sonucunda işlediği suç türüdür.
4. Cezalar
Cezalar, hapis ve adli para cezası olmak üzere iki ana başlıkta toplanır. Ancak bu cezaların yanı sıra, belirli suçlar için özgülenmiş özel cezalar da mevcuttur.
5. Ceza Hukukunda Sorumluluk
Ceza hukukunda sorumluluk, fiilin suç sayılması ve failin cezalandırılabilmesi için gereken şartların bütünüdür. Örneğin, akıl hastalarının veya küçük yaştaki bireylerin işlediği suçlarda ceza sorumluluğu farklı değerlendirilir.